Muzyka nie lubi stagnacji i jest to stan rzeczy utarty już od pokoleń. Sto lat temu w opozycji do muzyki klasycznej pojawił się pełniący funkcję rozrywkową jazz, który kilkadziesiąt lat później został wyparty przez bluesa z wszelkimi naleciałościami. Sam blues okazał się nieszczególnie porywający w porównaniu do rocka.

Rock grany przez zespoły takie jak The Beatles okazał się mało angażujący w porównaniu do rocka psychodelicznego grup takich jak Pink Floyd, które następnie zostały wyparte przez punk rock i metal. Tak to się toczy od lat – kiedy jeden gatunek osiągnie swoją stałą popularność, na rynku muzycznym natychmiast pojawiają się muzycy, którzy chcą wprowadzić coś nowego do utartej formuły. Hip-hop zdążył już przeżyć co najmniej kilka takich rewolucji, a największą z nich nieco ponad dziesięć lat temu, kiedy na potrzeby tej muzyki zaadaptowano dźwięki z syntezatora Roland TR-808, a także uznano autotune za całkowicie dopuszczalną metodę usprawnienia brzmienia swojego wokalu. Tak w muzyce amerykańskiej, jak i polskiej, od pewnego czasu ma miejsce jednak pewna stagnacja. Warto przyjrzeć się zatem, które grupy muzyczne w Polsce mają szansę na przełamanie jej.

Najpierw należałoby rzucić okiem na artystów, którzy już teraz robią coś innego od reszty i pozytywnie odbija się to na ich renomie i popularności. Paradoksalnie ciekawą sprawą jest muzyka Tymka, który na potrzeby polskiego hip-hopu zaaranżował brzmienia klubowe z charakterystycznym basem – jest to rozwiązanie znane już od jakiegoś czasu w muzyce rosyjskiej, ale w Polsce Tymek był jednym z pionierów takich rozwiązań i nie da mu się tego odebrać. Jeszcze ciekawszy wydaje się natomiast duet PRO8L3M, który tworzy muzykę na tyle nietypową i zróżnicowaną, że trudno jest ją przypisać do jednego gatunku. Z jednej strony Steez83, producent muzyczny zespołu, stosuje w swoich kompozycjach klasyczny dla hip-hopu sampling, z drugiej czerpie natomiast mnóstwo inspiracji z podziemnej elektroniki, tworząc tym samym takie rozwiązania na polu aranżacji czy perkusji, jakich polski hip-hop po prostu jeszcze nie widział. Równie istotne są ich celne inspiracje – tak polski synthpop z lat 80. z płyty “Art Brut“, jak i brzmienia rave’owe z “Ground Zero” były strzałem w dziesiątkę.

Zdecydowanie większa plejada gwiazd awangardowych kryje się w tak zwanym podziemiu, czyli wśród artystów, którzy nie mają kontraktów z wytwórniami i sprzedają swoje płyty na znacznie mniejszą skalę. Przykładem jest na przykład Rogal DDL, którego płyta “ANtY” jest sztandarowym przykładem manifestu artystycznego, bowiem artysta nie ukrywa na niej, że tworzy tę muzykę z myślą o klęsce komercyjnej. Równie ciekawymi przypadkami są grupy LSO TDW oraz Hewra – choć muzycznie zdają się być zupełnie odmienne, łączy je wielka tajemniczość, elitarność, zabawa muzyką, a także całkowite zrezygnowanie ze starań o sukces komercyjny. Ostatnim lokalnym fenomenem stał się natomiast duet ĆPAJ STAJL, który za sprawą bezpośredniej liryki i świetnej, inspirowanej elektroniką produkcji wpuścił trochę świeżego powietrza na krakowską scenę hip-hopu.